Wat is PDS en hoe verminder je PDS klachten?
Het prikkelbare darmsyndroom (PDS) is een veelvoorkomende, chronische darmaandoening. In Nederland heeft ruim 15% van de bevolking hier last van. Het is een vervelende aandoening, die een grote invloed op de kwaliteit van leven kan hebben. Klachten die veel voorkomen zijn buikpijn, een opgeblazen gevoel, winderigheid, obstipatie en diarree. Herken jij deze klachten? Lees dan snel verder voor informatie en praktische tips.
Wat zijn de oorzaken van PDS?
De oorzaak van PDS is nog niet helemaal bekend, waarschijnlijk spelen verschillende factoren een rol. Een daarvan is de samenwerking tussen de hersenen en de darmen, die verstoord is. De hersenen en darmen staan namelijk continu met elkaar in verbinding. Het zenuwstelsel van de darm is verbonden met het centrale zenuwstelsel in de hersenen, dit noem je ook wel hersen-darm-as. Serotonine is een neurotransmitter (boodschappersstof) en wordt door het lichaam zelf aangemaakt. De stof speelt een belangrijke rol in de communicatie tussen de hersenen en de darmen. Verminderde productie hiervan kan voor problemen zorgen. Serotonine wordt voor het grootste gedeelte in de darm aangemaakt en voor een klein deel in de hersenen. In de darm zorgt het ervoor dat de darmen het voedsel kunnen voortbewegen. Wanneer er een storing is in de aanmaak, gaan de darmen onregelmatiger bewegen en daardoor kun je last krijgen van buikpijn, diarree of obstipatie. In de hersenen regelt serotonine je eetlust en stemming. Wanneer hier een storing in de aanmaak ontstaat, kan dit invloed hebben op zowel de darmfunctie als de hersenfunctie. Zo kan het dus voorkomen dat je in stressvolle of angstige periodes meer last krijgt van je darmen. Ook een depressie kan de klachten verergeren.
Een andere waarschijnlijke oorzaak is erfelijkheid. Wanneer PDS in je familie voorkomt, is de kans dat jij het krijgt helaas ook groter.
Ook een verhoogde gevoeligheid of beschadiging van de darmwand kan een mogelijke oorzaak zijn. Wanneer de darmwand erg gevoelig is of beschadigd is (door bijvoorbeeld een voedselvergiftiging), kunnen schadelijke stoffen makkelijker de darmen binnendringen. Hierdoor bestaat de kans dat de darmflora (ook wel het darmmicrobioom genoemd) van de darm uit balans raakt. Daar zitten namelijk miljarden bacteriën, goede en slechte, die belangrijk zijn voor je gezondheid. Wat doet die darmflora dan precies? Nou, heel veel! Een groot deel van de afweercellen, die ons beschermen tegen schadelijke virussen, zitten in onze darmen. Onze darmen zijn dus erg belangrijk om ongewenste indringers weg te houden. Daarnaast helpt de darmflora bij de spijsvertering. De bacteriën verteren vezels, ‘eten’ de vrijgekomen stoffen hiervan op en remmen daardoor bijvoorbeeld ontstekingen. Een laatste, belangrijke functie van de darmbacteriën is dat ze essentiële stoffen produceren, bijvoorbeeld, zoals eerder genoemd, serotonine. Een ander voorbeeld is vitamine K, dat een grote rol speelt bij de bloedstolling. De samenstelling van de darmflora kan veranderen door wat we eten.
Hoe kun je je klachten verminderen?
Voeding speelt een grote rol bij PDS, alle mensen die hier last van hebben geven aan dat voeding invloed op hun klachten heeft. Ze merken bijvoorbeeld dat het ene voedingsmiddel de klachten erger maakt en het andere voedingsmiddel de klachten verzacht. Dit verschilt erg per persoon. Er zijn wel een aantal praktische tips die voor vrijwel iedereen met PDS helpen:
Tip 1: Zorg dat je voldoende water drinkt
Voor een goede darmwerking is het van belang om elke dag 1,5 tot 2 liter water te drinken. Het is belangrijk dat je water drinkt en geen koffie, alcohol of zwarte thee. Cafeïne, dat in koffie en zwarte thee zit, kan je darmen namelijk juist prikkelen. Alcohol kan de darmwand beschadigen. Om jezelf aan te leren meer water te drinken, kun je de app ’Plant Nanny’ downloaden. Dit is een laagdrempelige app, waarbij je om de zoveel tijd een melding krijgt dat je plantje (lees: jij!) water nodig heeft.
Tip 2: Eet regelmatig
Wanneer je op regelmatige tijden eet, weet je lichaam waar het aan toe is. Wanneer je 3 eetmomenten per dag hebt, wordt je spijsvertering op 3 vaste momenten aan het werk gezet. Hierdoor krijgt je spijsvertering meer rust en blijft er meer energie over voor andere processen in het lichaam.
Tip 3: Zorg dat je voldoende beweegt
Beweging is van belang voor een goede darmwerking en brengt je darmen op gang. Misschien heb je het al wel eens gemerkt wanneer je aan het sporten was ;). Voor sommige mensen werkt het extra goed om nuchter te bewegen. Dat houdt in dat je beweegt voordat je gaat ontbijten. Probeer het uit en onderzoek wat voor jou fijn is. Weet je niet zo goed waar je kan beginnen? Download bijvoorbeeld de app ‘7 minute workout’. Ik daag je uit om elke dag 7 minuten een kleine workout te doen. Aan het einde van de maand heb je heel wat extra minuutjes!
Tip 4: Stop met roken
Roken prikkelt je darmen en kan zelfs je klachten verergeren, een no go dus.
Tip 5: Verlaag je stresslevel
Zoals je nu weet staan je hersenen en darmen met elkaar in verbinding via de hersen-darm as. Wanneer je veel stress ervaart, heb je mogelijk ook meer last van je darmen. Sowieso heeft stress een negatieve invloed op je lichaam. Om ervoor te zorgen dat je minder stress ervaart, is het belangrijk om voldoende te ontspannen. Plan dagelijks momentjes voor jezelf in. Daarnaast kunnen meditatie of yoga helpen bij het ontspannen. Als dat wat te ver gaat voor je, zou je ook simpele ademhalingsoefeningen kunnen doen wanneer je veel stress ervaart. Ook bewegen (zeker in de natuur) helpt stress verlagend.
Tip 6: Maak gebruik van kruiden
Er zijn een aantal kruiden die je klachten kunnen verminderen. Een daarvan is gember. Dit werkt ontstekingsremmend. Daarnaast werkt het als een verteringsenzym en helpt bij darmkrampen, vermindert misselijkheid, gasvorming en diarree. Je kunt plakjes gember in heet water doen, dan heb je gemberthee. Je kunt gember ook verwerken in gerechten. Kurkuma werkt ook ontstekingsremmend. Dit kan je ook bij een warme maaltijd toevoegen. Kurkuma wordt in combinatie met zwarte peper beter opgenomen. Zwarte peper heeft een positieve invloed op de verwerking en opname van voedingsstoffen en het stimuleert spijsverteringsenzymen.
Tip 7: Supplementen kunnen een mooie ondersteuning zijn
Supplementen kunnen helpen bij het verminderen van klachten rondom PDS. Om een goed advies te kunnen geven, is het belangrijk om het totaalplaatje (leefstijl en voeding) in kaart te brengen. Dit kan door middel van een intake.
Tip 8: Misschien kan het FODMAP dieet wat voor je zijn
Dit is een dieet waarbij verschillende soorten koolhydraten worden vermeden, en geleidelijk aan weer worden toegevoegd. Zo kun je ontdekken op welke stoffen je darmen slecht reageren. Het is verstandig om het FODMAP-dieet onder begeleiding van een diëtist uit te voeren, zodat er geen tekorten aan voedingsstoffen ontstaan.
Maak je je zorgen of heb je last van onderstaande punten? Raadpleeg dan je huisarts
- Meer dan 3 kilo onbedoeld gewichtsverlies binnen 1 maand
- Koorts of verhoging
- Bloed in de ontlasting
- Obstipatie die niet over gaat
- Langer dan 2 weken diarree
Zoals eerder benoemt is, verschilt het per persoon welke voedingsmiddelen klachten veroorzaken. Bij sommige mensen kan het helpen om meer vezels te eten en daarbij meer te drinken. Bij andere mensen kan dit juist de klachten verergeren. Het kan risico’s met zich meebrengen om hier zelf mee te experimenteren. Wanneer je voedingspatroon eenzijdig of onvolledig is, kun je tekorten oplopen. Wil je persoonlijk advies dat op jouw klachten is afgestemd? Neem dan contact op om te kijken wat ik voor je kan betekenen. Op deze manier kunnen we samen kijken welk voedingspatroon bij jou past en zorgen we ervoor dat je geen voedingsstoffen mist.